A View in Prince William Sound (Sandwich Sound), Alaska, with Indians in canoes appearing to address men in Cook’s Ships. John Webber. 12-20 Miessemanu 1778. Indian bleahkka. British Library. Add. 15514, No. 9 © The British Library Board

‘Nuorat Akhiok mánáid leairras suhkamin ollesviidosaš angyaaq’. Sven Hakanson. 2015. Fotografiija árvasat Sven Haakanson.

Bajásšaddan dego álgoálbmot ovtta gilis man namma lea Old Harbor Kodiak sullos, Alaska, In goassige diehtán ahte mu Sugpiat máttut ráhkadedje dahje geavahedje rabas fatnasiid, Alutiiqas gohččodit fatnasa angyaat (rabas fanas). Mii buohkat diđiimet ahte mis ledje golbma, duppal ja ovtta olbmo kajáhkkat, muhto ii oktage angyaat. Ii lean ovdal easka 1991, go mun orron Magadan, Ruoššas ja matkošdallen Leningradii go galledeimmet antropologiija ja etnográfalaš musea (Museum of Anthropology and Ethnography) so mun oidnen čájáhusas rabas fanasmálle Kodiak sullos. Dan rájes lean dutkan musea 

čoakkáldagaid ja lean gávdnan dušše 15 originála Kodiak málle mat leat iešguđetge museain miehta máilmmi. Ii lean ovdal go dalvet 2013 ahte mus lei áigi dutkat ja maŋosguvlui ráhkadit originála angyaaq málle maŋis mii lei Burke museas. Mun geavahin dán modealla rámma ráhkadit angyaat seahtta, mainna mun oahppahan nuoraid Akhiok kultuvra leairras gos mii ráhkadeimmet dan geasset 2014. Go leimmet geargan 13 málliid leairras, de jearai min vuoras olmmoš, Mitch Simeonoff Sr., “ammal dii sáhttibehtet ráhkadit ollesviidosaš málle boahtte jagi?“. Mun vástidin “Ohkái, mii dahkan dan”. Mun geavahin maid mun ohppiin go veahkehin ráhkadit dáid málle angyaat, gos mun geavahin maŋit jagi čohkket muoraid ja gohppat daid vuoi mii sáhtiimet ráhkadit ollesviidosaš angyaaq Akhiok mánáid leairras Cape Alitak, Alaskas. Dát lei dat vuosttas geardde ahte ollesviidosaš angyaaq lea ráhkaduvvon Kodiakas 1860 logu rájes.

Angyaat lea rabas náhkkefatnasat mat oktii gávdnojedje Alaska njárggas, Kodiak sullos, Prince William Sound báikkis Alaskas. Dát fatnasat jávke átnus 1860-logus Ruošša áigge. Ruoššat válde ja billistedje buot angyaat, go sáhtte daid geavahit doalvut olu olbmuid sis eret. Dan rájes leat mii massán issoras ollu máhtu iežamet historjjá ja eallinvugiid birra. Jus eai livčče museačoakkáldagat, de livčče diehtu dáid fatnasii birra oalát lahppun. Lea museačoakkáldagaid dihtii mii dál sáhttit maŋásguvlui hukset ja ráhkadit Angyaaq iežamet servodagaide.

Dat guokte angyaat sárguma maid Webber sárggui 1778 čájeha Chugach olbmot Prince William Sound báikkis gos sii bohtet ráfálaččat. Sin gieđat lea loktosis gos okta orro doallamin soappi mas goaskindolggit lea gitta. Dát lea okta daid ovddemuš govvádusain angyaatas historjjálaš oktavuođain. Eai gávdno sárgumat angyaaqain ruošša áiggis, dušše kajáhkat.

Esseija čálli Sven Haakanson